Mediteren
Mediteren is een van de drie basiselementen binnen het boeddhisme. De andere twee zijn het ontwikkelen van kennis/inzicht, dus meer theoretisch van aard, en de toepassing in het dagelijkse leven. Het ene element ondersteunt de andere elementen. Het toepassen van kennis en inzichten in het dagelijkse leven wordt bevorderd door regelmatig aandacht voor je innerlijk leven te hebben, in de vorm van meditatie. Bedenk dat aan dit woord geen enkele religieuze overweging ten grondslag ligt en dat het je ook niet in religieus opzicht iets anders wil laten doen dan dat je gewend bent om te doen.
Volgens de boeddhistische opvattingen is mediteren het leren begrijpen en omgaan met je eigen geest. Wij zijn gewend in het Westen om veel aandacht te hebben voor ons uiterlijk of onze materiële goederen. Daar is niets mis mee, want alles van belang vraagt om zorg en aandacht. Toch is de aandacht voor het uiterlijke leven niet in balans met de mate van aandacht voor ons innerlijke leven. Zozeer zelfs dat we deze innerlijke reflectie in de regel maar vermijden en er misschien van uitgaan dat mediteren hetzelfde is als navelstaren. De waarheid is anders en ligt genuanceerder. Immers, als we geen zorg en aandacht voor ons innerlijk hebben, zullen we eerder 'brokken' maken in ons persoonlijke en zakelijke leven, want ons innerlijk stuurt immers ons gedrag aan. Dan kunnen we maar beter daarmee vertrouwd proberen te worden. En het is geruststellend om te weten dat iedereen het kan leren.
Misverstand
Het is een misvatting dat mediteren altijd lang 'zitten' in moeilijke houdingen betekent. Dat is niet het geval; je hebt wel aandacht voor je houding, maar je hoeft jezelf niet noodzakelijkerwijs alle vormen van comfort te ontzeggen. Enkele eenvoudige aanwijzingen zijn voor iedereen toe te passen in de houding waar jij voor kiest. Meditatie hoeft ook in het geheel geen uren te duren. Als je in de rij voor de kassa staat of op elk ander 'wacht-moment' kun je in principe mediteren. Soms is het zelfs zeer zinvol om een 'wacht-moment' te creëren, omdat je je gejaagd of onrustig voelt. Dan kun je in dit moment je geest weer tot rust brengen. Wel is het zo dat het leren beoefenen van één van de formele vormen van meditatie helpt om een 'bodem' te leggen.En meerdere korte sessies zijn vaak effectiever dan één hele lange. Zo is het goed mogelijk om meditatie ook in je eigen levensritme op te nemen.
Meditation is a surrender.
It is not a demand.
It is not forcing existence your way.
It is relaxing into the way existence wants you to be.
It is a let-go
Osho
Praktijk
Als je deelnemer bent (geweest) aan een van de Mindfulnesscursussen ben je al bekend met een aantal uitgangspunten van mediteren. Deze maken je het makkelijker om hierin een routine op te pakken.
Insight Timer
Een van de hulpmiddelen voor meditatie is een timer. In de Google appstore kun je een goed werkende zentimer vinden, Insight Timer. Hier vind je ook allerlei geleide meditaties van vooraanstaande figuren als Tara Brach, Eckhart Tolle, Jack Kornfield, Jon Kabat-Zinn etc. Het heeft allerlei extra functies om sociale activiteiten te ontwikkelen zoals in social media gebruikelijk is.
Onderzoek
Wetenschappelijk onderzoek levert in toenemende mate bewijs dat mediteren van invloed is op onze hersenfunctie.Bepaalde delen in de hersenen, die sterk bepalend zijn op onze primaire emotionele reacties, worden minder actief. Zo wordt duidelijk dat de al bekende effecten zoals stress-reductie ook ondersteund worden door actueel onderzoek met de modernste MRI-technieken. Het enige dat je te doen staat is in een (bij voorkeur) dagelijks ritme enige tijd vrij te maken om te mediteren.De effecten zijn al zichtbaar bij een totaal van 10 uur meditatie in 8 weken tijd. Dat is te doen, nietwaar. Voor enige achtergronden zie hier. Voor de originele publicatie kijk je hier.